اساس شکلگیری و رونق محافل مجازی کاربر محور مانند گروهها و شبکه های اجتماعی، اطلاعاتی است که توسط خود کاربران تولید میشود؛ اطلاعاتی که جزئی از دارایی افراد تلقی میشوند. با توجه به مخاطرات موجود و همچنین با مشاهده حوادث و اتفاقاتی که هر روزه در این زمینه در فضای مجازی رخ میدهد نیاز به آشنایی هرچه بیشتر با مفاهیم حریم خصوصی و استفاده از تجارب نهادهای فعال در این حوزه بیش از پیش احساس میشود.
عوامل ایجادکننده تهدیدات حریم خصوصی کاربران در شبکههای اجتماعی دو وجه اصلی دارند: وجه اول دانش کم کاربران در مورد خطراتی است که اطلاعات آنها را تهدید میکنند و دیگری کم توجهی متولیان و پشتیبانان شبکههای اجتماعی به مسائل حاکمیتی و فنی در این حوزه است. البته این دو وجه به یکدیگر مرتبط هستند؛ بنابراین لازم است تا در کنار آشنایی کاربران با مبانی حریم خصوصی و حفاظت از اطلاعات شخصی در شبکههای اجتماعی، که در مجموعه آگاهیرسانیهای «چگونه در شبکههای اجتماعی، حریم خصوصی خود را حفظ کنیم؟» مواردی از آن ذکر شده و خواهند شد، متولیان شبکهّهای اجتماعی نیز بستر مناسبی را برای حفاظت از اطلاعات کاربران فراهم آورند.
... بیشتر
امروزه ماهیت پرتوان شبکههای اجتماعی در ایجاد ارتباط در بستر مجازی در معرض توجه مدیران بنگاههای اقتصادی برای توسعه کسب و کار خود قرار گرفته است. روابط اجتماعی که این شبکهها ایجاد میکنند نه تنها محرک فعالیتهای کارآفرینانه هستند، بلکه میتوانند بر عملکرد اقتصادی و نتایج فعالیتهای فیزیکی این بنگاهها در سطح جامعه نیز تاثیر گذار باشند. تحقیقات مختلف نشان دادهاند که در کشورهای توسعهیافتهتر (اقتصاد مبتنی بر کارایی و اقتصاد مبتنی بر نوآوری) شبکههای اجتماعی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر گسترش کسب و کارها و پیشبرد اهداف اقتصادی بنگاهها هستند.
در کشور در حال توسعه ما که به سرعت در حال گذر از اقتصاد و کسب و کارهای سنتی به سمت بسترهای مبتنی بر فناوری به خصوص فناوری اطلاعات است، استفاده از شبکههای اجتماعی به عنوان یک بستر ارتباطی مهم به شدت مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر بیشتر نگاهها در این حوزه به ارتباط میان مشتری و بنگاه (B2C) متمرکز شده است که معمولا با اهدافی مانند وفادارسازی مشتری، برندسازی، ایجاد فرصتّهای بیشتر، تحلیل نیازهای مشتریان، بهبود رتبه وبگاه و پرتالهای سازمانی و کاهش هزینههای تبلیغات و ... انجام میشود. علاوه بر این سازمانها و شرکتها با استفاده از قابلیتهای شبکههای اجتماعی، امکان استفاده از فرصتهای متعددی مانند همکاریهای کاری (داخلی و خارجی)، استفاده از هوش جمعی، افزایش ارتباطات، ایجاد انجمنهای کاری و تجاری و ... برای گسترش و بهبود کسب و کار خود را خواهند داشت.
... بیشتر
امروزه شبکههای اجتماعی به جزء جداییناپذیر زندگی بسیاری تبدیل شدهاند. با وجود اینکه شبکههای اجتماعی موجود قابلیتهای فراوان و کاربرپسندی را ارائه کردهاند، علاقه به راهاندازی شبکه اجتماعی جدید با محوریت حوزه و یا موضوع خاصی همواره در حال رشد است. به عنوان مثال گروههای مختلف اجتماعی، از اهالی روستاهای فرزق و روچین گرفته تا دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاه تهران، اقدام به ایجاد شبکههای اجتماعی برای خود کردهاند.
اما همه این شبکههای اجتماعی توسط افراد باتجربه در علوم مهندسی نرمافزار و دارای مهارت فنی کافی ایجاد نمیشوند. در نتیجه چنین شبکههای اجتماعی عمدتا دچار ضعفهای فراوانی هستند؛ از ضعف در طراحی و کمبود قابلیتها گرفته تا وجود ضعفهای امنیتی و در نتیجه ایجاد خطرات و تهدیدات متعدد برای کاربران این سامانهها.
... بیشتر
نحوه ارتباط ما با دیگران، در قرن ۲۱ و پس از ظهور ابزارهای ارتباط جمعی بسیار تغییر کرده است. هر روز، عده زیادی از مردم وارد فضای برخط میشوند تا نظرات، تجربیات، تصاویر و فیلمهایی از خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. از سوی دیگر، افراد ارتباطات شخصی و کاری خود را در شبکههای اجتماعی گسترش داده و به مرور با افراد بیشتری ارتباط برقرار میکنند. برخی از این شبکهها، بر زندگی شخصی و ارتباطات دوستی تمرکز دارند، برخی دیگر حرفهای بوده و ارتباطات کاری را مدنظر قرار دادهاند و تعدادی هم بر روی اشتراک محتوای چندرسانهای نظیر عکس و فیلم بنا شدهاند. صرفنظر از حوزه تمرکز محتوای این شبکهها، اکثر آنها تعداد بسیار زیادی از مردم در نقاط مختلف جهان را به سمت خود جلب کرده و امکان برقراری ارتباط و اشتراک محتوا میان کاربران را به سادگی و گستردگی فراهم میکنند.
... بیشتر
وجود بیش از ۱۰۰ شبکه اجتماعی مبتنی بر وب در ایران که در حوزههای تخصصی و غیر تخصصی در حال فعالیت هستند، یکی از عوامل موید رشد ارتباطات و تعاملات در فضای مجازی کشور محسوب میشود. خوشبختانه حوزه فعالیت و امکانات تعدادی از این شبکهها چنان رنگ و بوی بومی و ملی به خود گرفته است که بر اساس آمارهای قابل کسب از منابعی مانند Alexa، میانگین حضور در بعضی از این شبکهها از ۳۰ دقیقه در روز به ازای هر کاربر فراتر رفته است. همچنین بعضی از این شبکهها موفق شدهاند از نظر کسب مخاطب و بازدید آنها، خود را در رتبههای زیر ۱۰۰۰ در میان کل وبگاههای جهان قرار دهند. این آمار میتواند بیانگر هدفگذاری صحیح شبکههای اجتماعی ایرانی، نفوذ این شبکهها در میان کاربران ایرانی و در نهایت، «حرفهای» شدن کاربران ایرانی در حیطه استفاده از این قبیل شبکهها تلقی شود. در جدول زیر وضعیت ۱۰ شبکه اجتماعی پربازدید داخلی و دو معیار نشاندهنده حجم فعالیت کاربران در آنها قابل مشاهده است:
... بیشتر
اینفوگرافی اخلاق انتشار محتوا در شبکههای اجتماعی، ذیل عنوان مجموعه آگاهیرسانی امنیت در شبکههای اجتماعی منتشر شد. در این اینفوگرافی، به طور کلی به موضوع انتشار شایعات در شبکههای اجتماعی و استفاده از منابع موثق پرداخته شده است. علاوه بر این موارد، این اینفوگرافی به تاکید رعایت مسئولیتپذیری، عدالتمحوری، صداقت، دقت و احترام به حقوق هم در انتشار محتوا نیز میپردازد.
... بیشتر
اینفوگرافی مهندسی اجتماعی، ذیل عنوان مجموعه آگاهیرسانی امنیت در شبکههای اجتماعی منتشر شد. در این اینفوگرافی، علاوه بر معرفی حملات مهندسی اجتماعی، به بیان مصادیق رایج این حملات و راههای مصونیت کاربران فضای مجازی در مقابل حملاتی از این دست پرداخته شده است.
... بیشتر
اینفوگرافی «امنیت اطلاعات زمینهای» از مجموعه آگاهیرسانی امنیت در شبکههای اجتماعی منتشر شد. معرفی اطلاعات زمینهای و ارائه توضیح در مورد نحوه مراقبت از آنها و پیشگیری از حملات و خطراتی که به دلیل عدم توجه کافی به این اقلام اطلاعاتی متوجه کاربران خواهد شد، موضوعاتی است که در این اینفوگرافی مورد بررسی قرار گرفته است.
... بیشتر
اینفوگرافی حفظ امنیت و حریم خصوصی کودکان در شبکههای اجتماعی، ذیل عنوان مجموعه آگاهیرسانی امنیت در شبکههای اجتماعی منتشر شد. در این اینفوگرافی، به آگاهیرسانی درباره رفتارهای نادرست، مطالب نامناسب موجود در شبکههای اجتماعی و مصادیق سودجویی در شبکههای اجتماعی پرداخته شده که با فراگیرشدن فناوریهای ارتباطی در میان کودکان و نوجوانان، به دغدغهای مهم تبدیل شده است.
... بیشتر